Informacje dot. sytuacji na pograniczu czesko-polskim
CZECHY – Izba Handlowa RC. 30 lat czeskiej gospodarki: Podniósł się standard życia. Po odjęciu inflacji zarobki pracowników wzrosły realnie o 141%.
Źródło: www.komora.cz
Praga, 5 marca 2023 r. – W ciągu trzydziestu lat od podziału Czechosłowacji przeciętne wynagrodzenie brutto pracowników rosło średnio o 3% rocznie. W 1994 r. wynosiła ona 7 004 CZK miesięcznie, od tego czasu pracownicy otrzymują nominalnie ponad pięciokrotność swoich zarobków. Podniósł się poziom życia pracowników. Po odjęciu wzrostu cen konsumpcyjnych sytuacja pracowników faktycznie się poprawiła. Obecnie ich płace są prawie 2,5 razy wyższe niż trzydzieści lat temu.
Płace pracowników rosły realnie najbardziej w latach 1995 i 1996 w związku z ożywieniem wzrostu gospodarczego po recesji transformacyjnej, wysokim popytem na pracę w związku z dokonującą się liberalizacją i ekspansją prywatnego biznesu. W kolejnych latach od 1997 r. nominalny rozwój przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto nie rósł już w takim tempie.
W ciągu ostatnich trzydziestu lat płace pracowników spadały realnie, tj. przy uwzględnieniu cen konsumpcyjnych, aż pięć razy, a mianowicie w latach 1998, 2000, 2012 i 2013. Jeszcze większy spadek realnych zarobków pracowników nastąpił prawdopodobnie na skutek kryzysu energetycznego i związanych z nim inflacją w 2022 r. Według wstępnych szacunków Izby Gospodarczej, w ubiegłym roku płace realne spadły o 7,8% w całym 2022 r.
„Porewolucyjna transformacja zapoczątkowała dobry rozwój gospodarczy Republiki Czeskiej, a jej pozycja i poziom życia ludzi są dziś bardzo solidne. I to pomimo faktu, że rozpad Czechosłowacji nastąpił w momencie gwałtownego początku globalizacji, który rozpoczął się w latach 80. za rządów Ronalda Reagana i Margaret Thatcher. Upadek bloku socjalistycznego i nasze reformy nastąpiły więc w czasie globalnego procesu przenoszenia produkcji z rozwiniętych krajów Zachodu do krajów nowo rozwijających się, takich jak Chiny czy Indie. W jego ramach w pierwszych latach po rewolucji część inwestycji trafiała także do nas, ale po 2000 r. już mniej. Dziś, przynajmniej w wielu naszych miastach, jakość życia jest wyższa niż w niektórych zachodnioeuropejskich stolicach czy ośrodkach regionalnych” – zauważył prezes Izby Gospodarczej Vladimír Dlouhý. Jako federalny minister gospodarki, a następnie czeski minister przemysłu był bezpośrednim uczestnikiem wszystkich procesów transformacyjnych, w latach 90. był jednym z najpopularniejszych polityków.
Izba Gospodarcza analizowała również kształtowanie się przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto wyrażonego w dolarach amerykańskich w parytecie siły nabywczej. Ta wielkość ekonomiczna eliminuje wpływ różnych poziomów cen w poszczególnych stanach i umożliwia wzajemną porównywalność danych. Z analizy wynika, że spośród krajów Grupy Wyszehradzkiej pod względem płac najlepiej wypadają pracownicy w Polsce i Czechach, a najgorzej na Słowacji. Rozwój płac w Czechach był również kopiowany przez płace na Węgrzech. Jednak od 2006 r. płace na Węgrzech spadły do poziomu na Słowacji.
„Słowacja ucierpiała ekonomicznie bardziej niż Czechy podczas podziału Czechosłowacji. Miało to polityczny kontekst, ponieważ Vladimír Mečiar nie przeprowadzał reform. Rząd Dzurindy dołączył do nich kilka lat później niż nasz. Dokonała kilku bardzo trafnych reform i zapoczątkowała wzrost gospodarczy” – dodał Dlouhý.
Choć czeskie płace wciąż nie dorównują średniej krajów OECD, zbliżają się do tej średniej z 38 najbardziej rozwiniętych gospodarczo krajów świata. O ile w 1995 roku średnie czeskie płace kształtowały się na poziomie 37% średniej OECD, o tyle w 2021 roku osiągnęły już 61%.
Izba Handlowa Republiki Czeskiej obchodzi w tym roku 30-lecie swojej nowożytnej historii. Pierwsze izby handlowe w Austro-Węgrzech powstały na podstawie Kodeksu Cesarskiego z 18 marca 1850 r. Jednak historia izby sięga czasów panowania Karola IV. Po wydarzeniach z listopada 1989 roku, grupa pięć tysięcy przybyłych osób, w praskim Pałacu Žofín zgodziła się na utworzenie Stowarzyszenia Czechosłowackich Biznesmenów, które dążyło do przywrócenia ruchu tak silnego, jak w okresie Pierwszej Republiki. Zdeněk Somr został wybrany pierwszym prezesem Izby Gospodarczej na Zgromadzeniu Ustawodawczym w marcu 1993 roku. Izba Gospodarcza powstała